Consuminderen: 5 veelgestelde vragen beantwoord

Consuminderen is voor een hoop dingen goed. Goed voor het klimaat, je portemonnee, je mentale gezondheid én je houdt tijd over. Tijd die je dan weer kan besteden aan leukere en belangrijkere dingen in je leven. Klinkt goed, toch? Waarom is dan nog niet iedereen aan het consuminderen?

Zelf denk ik dat dat komt omdat de term ‘consuminderen’ te abstract is. Oké het is het tegenovergestelde van consumeren, maar wát betekent consuminderen nou precies? En.. hoe begin je eraan? Is consuminderen ook mogelijk als je een druk gezinsleven hebt met jonge kinderen? Is het alleen weggelegd voor degenen die als gezin minimalisme volledig hebben omarmd? Of werkt het vooral als je alleen woont en volledige controle hebt over wat je koopt en in huis hebt? Uh, nogal wat vragen dus. Die beantwoord ik allemaal voor je in deze blog. Daarnaast geef ik je wat voorbeelden van en tips over hoe je vandaag nog supermakkelijk kan beginnen met consuminderen. Lees snel verder!

Deze post kan affiliate links bevatten. Dat betekent dat wij commissies kunnen ontvangen als jij ervoor kiest iets te kopen via links in deze posts (zonder extra kosten voor jou). Meer details hierover vind je op onze affiliate pagina.

Wat is consuminderen nou precies?

De betekenis van consumeren volgens van Dale is ‘nuttigen, gebruiken of verbruiken’. Ecyclo.nl legt de betekenis van consumeren uit als ‘het kopen van goederen of diensten of het opeten of opdrinken van voedsel of drank’. In de economische zin van het woord betekent consumeren ‘het doen van uitgaven aan niet-duurzame goederen (die na verloop van tijd verbruikt zijn)’.

Consuminderen is dus het tegenovergestelde hiervan: zo min mogelijk goederen en diensten kopen, zo min mogelijk eten en drinken nuttigen en zo min mogelijk uitgeven aan niet-duurzame goederen.

Wat zijn voorbeelden van consuminderen?

Sommige producten moet je kopen, eten of drinken om bijvoorbeeld in leven te blijven. Maar, kijk eens rond naar de spullen in je huis. Hoeveel daarvan is nou écht noodzakelijk geweest? En als je door je uitgaven van het afgelopen jaar, groot en klein, snuffelt? Het meeste dat we consumeren is niet omdat we het nodig hebben, maar omdat we denken het nodig te hebben. We willen graag kopen want dat geeft een shot endorfine. Of we denken dat we iets moeten kopen om iemand te bedanken of te troosten. Al deze consumpties (aankopen en zaken die je eet of drinkt) zou je kunnen schrappen als je extreem wilt consuminderen.

Oké, ik realiseer me dat alles dat niet strikt noodzakelijk is uit je leven schrappen wel erg extreem is. Om wat rustiger aan te beginnen met consuminderen kan je bijvoorbeeld stoppen met de volgende spullen te kopen:

• Heb je voldoende kleding, sokken en ondergoed om dagelijks schone, passende kleding aan te hebben zonder vlekken of scheuren? Koop dan niets nieuws.
• Is iets kapot maar nog te repareren? Repareer het dan of laat het repareren in plaats van iets nieuws te kopen.
• Wil je toch je garderobe updaten of heb je nieuwe kleding nodig omdat oude niet meer past? Kijk dan eerst of je mooie tweedehands items kunt vinden op bijvoorbeeld een kledingruil, kledingbeurs, een kringloopwinkel of Vinted.
• Snoep, chips, chocolade, wijn, bier, frisdrank, sap, toostjes met kaas.. Heb je dat echt allemaal nodig? Niet alleen is het slecht voor je gezondheid, het zijn ook onnodige aankopen die erg slecht zijn voor het klimaat! Bovendien nemen al deze snacks stiekem een flinke hap uit je boodschappen budget op jaarbasis. Van dat geld kan je ook iets veel leukers doen!
• Eet je voorraadkast, koelkast en vriezer eerst leeg voordat je weer nieuwe boodschappen toevoegt.
• Een nieuw kleurtje nagellak of lipstick voor een evenement? Een bijzondere (glitter)eyeliner of een outfit voor een themafeestje? Kijk eerst eens rond of je dit kan lenen of huren voordat je het koopt voor eenmalig gebruik. En als je het niet kan lenen, denk dan eens na of het écht nodig is om het te kopen of dat je ook prima zonder kan.
• Kies bewust voor kwalitatieve producten die lang meegaan en goed te repareren zijn. Denk bijvoorbeeld aan de Fairphone waarvan je alle onderdelen uit elkaar kan halen en los van elkaar kan vervangen. Zo hoef je niet steeds een volledig nieuwe smartphone te kopen als iets onherstelbaar kapot gaat.
  Meer tips over een duurzaam gebruik van je smartphone vind je in deze blogpost.

Hoe consuminder ik met een gezin met (jonge) kinderen?

Toegegeven, het is een stuk lastiger om kritisch te zijn op wat je in huis haalt en rigoureus te zijn in wat je huis uitgaat wanneer je samenwoont met anderen. Vooral kinderen maken consuminderen wel wat uitdagender, want zij zijn (ook) gevoelig voor marketing, gevoelig voor trends en ze blijven maar groeien zowel lichamelijk als mentaal. Dat betekent steeds nieuwe kledingmaten en snel veranderende interesses. Is consuminderen met kinderen dan wel mogelijk? Jazeker. Hieronder wat tips:

• Maak je kinderen lid van de bibliotheek en beperk het aantal kinderboeken dat je in huis hebt. Wist je dat alle kinderen onder 18 jaar gratis lid kunnen worden van de bieb?
• Net als de bibliotheek voor boeken, zijn er ook speelotheken voor speelgoed. Daarmee kan je voorkomen dat je steeds nieuw speelgoed in huis haalt of krijgt als de interesses van je kind veranderen. Breng eerst een bezoekje aan de speelotheek en kijk of ze daar iets leuks vinden.
• Ga jaarlijks met je kinderen op koningsdag speelgoed (en andere spullen uit huis) verkopen op een kleedje. Betrek je kinderen hierbij door ze zelf te laten meebeslissen welk speelgoed ze verkopen en door ze iets leuks te laten met het geld dat ze daarmee verdienen.
• Als je kinderen graag iets willen snoepen laat ze dan elk één type snack kiezen dat je in huis haalt voor ze.
• Koop de meubels en andere spullen voor je kinderen en kinderkamers tweedehands.
• Houd kinderkamers neutraal ingericht en voorkom dat je meubels en decoratie koopt die volledig past bij wat je kind op dat moment interessant vindt. Je peuter van 2 jaar kan bijvoorbeeld Peppa Pig geweldig vinden, maar bij 2,5 jaar daar weer volledig op uitgekeken zijn.
• Koop en verkoop kinderkleding en -schoenen tweedehands.
• Richt een capsule wardrobe in voor je kind.

Is consuminderen hetzelfde als minimalisme?

Nee. Consuminderen en minimalisme gaan wel heel goed hand in hand en er zit zeker overlap in. Consuminderen betekent dat je zo min mogelijk (nieuwe) spullen koopt en daardoor zo min mogelijk bijdraagt aan de consumptiemaatschappij. Het doel van minimalisme is om je tijd, geld en energie alleen te steken in hetgeen dat voor jou waardevol is. Al het andere doe je weg uit je leven. Dat gaat dus verder dan alleen bezittingen, maar kan bijvoorbeeld ook gaan om sociale contacten die je niet gelukkig maken of tijd die je spendeert op social media.

Hoe begin ik met consuminderen?

Het klinkt flauw, maar iedereen kan consuminderen. Het gaat om een verandering in mindset en daarvoor is het belangrijk dat je duidelijk weet waarom jij wil consuminderen. Is het omdat je geld wil besparen? Vind je het belangrijk om je ecologische voetafdruk te verkleinen? Wil je meer controle krijgen over de spullen die je in huis hebt en de spullen die je huis in komen? Allemaal goede redenen, maar zorg dat je jouw persoonlijke reden omarmt en goed onthoud. Verder is het vooral oefenen want consuminderen is eigenlijk een soort spier die je steeds wat sterker moet maken. Af en toe zal je toch nog een slippertje maken en dat is oké. Zolang je daarna maar direct weer de draad probeert op te pakken. Onderstaande tips kunnen je hierbij helpen.

Nog meer fijne tips

Eerder dit jaar deelde Madeleen deze blogpost met vijf praktische tips die haar helpen consuminderen. Ook vind je in de bullet points gesprenkeld door deze blogpost al wat tips. Bijvoorbeeld voor het consuminderen als je een gezin met kleine kinderen hebt. Veel van deze tips kan je ook gewoon zelf als volwassene gebruiken.
Maar om je nog verder op weg te helpen met consuminderen zijn hier nog een aantal tips die ik persoonlijk erg fijn vindt:

• Laat je pinpas thuis en neem alleen cash geld mee. Door geld uit handen te geven voel je veel beter wat een aankoop kost dan wanneer je je pinpas een seconde tegen een kastje aandrukt.
• Bestel niet meer producten online dan je van plan bent te houden met het idee dat je een deel later weer terugstuurt. Het gebeurt regelmatig dat iemand allerlei bijna vergelijkbare producten in net iets verschillende kleuren of varianten bestelt of producten die ze eigenlijk al niet zo geweldig vinden, puur met het idee dat je dan thuis rustig de keuze hebt. De kans is groot dat je meer producten houdt dan je vooraf eigenlijk van plan was of dat je producten vergeet terug te sturen binnen de geldende retourperiode. Bovendien is het gewoon slechter voor het klimaat. Als je twijfelt of iets je goed staat, probeer het dan in een fysieke winkel aan te passen.
• Bewaar altijd de bonnetjes van je aankoop. Soms laat je je in the heat of the moment toch verleiden door een mooi jurkje of gave schoenen die je eigenlijk niet nodig hebt. Als je het bonnetje bewaard kan je je aankoop altijd nog retourneren wanneer je de aankoop hebt laten bezinken.
• Pauzeer voordat je koopt. Als je iets heel graag wilt, leg het dan even terug, loop de winkel uit en ga iets anders doen. Hetzelfde geldt voor een online purchase, laat deze gewoon even in je winkelmandje wachten. Wacht vervolgens minimaal twee uur, maar liever nog enkele dagen of een week voordat je de aankoop afrondt. Als marketeer weet ik als geen ander wat de impact is van een snel en eenvoudig aankoopproces. De tijd die je nodig hebt maakt daadwerkelijk een groot verschil in het aantal aankopen dat afgerond wordt. Webwinkels doen er dan ook alles aan om te voorkomen dat jij een adempauze neemt voordat je een aankoop afrondt. Voor fysieke winkels geldt hetzelfde: de winkels zijn zo ingericht dat de producten er op hun aantrekkelijkst uitzien. Verder is de winkel aangenaam verwarmd en draait er een prettig muziekje. Dit is allemaal bedoelt om jou in de stemming te brengen om in de winkel te blijven en te kopen.
• Gebruik een gratis online extensie zoals Pause om je te helpen voorkomen dat je gedachteloos een aankoop doet. Met Pause kan je een “adempauze” instellen wanneer je van plan bent een online aankoop af te ronden. Standaard laat Pause je vijf seconden heroverwegen of je een aankoop echt wil doorzetten, maar dit kan je ook verlengen.

Conclusie: consuminderen kan je trainen

Ik hoop dat deze blog je meer inzicht heeft gegeven in wat consuminderen inhoudt en hoe je ermee kan beginnen. Als je aan de slag wil met consuminderen hoop ik dat mijn tips je op weg hebben geholpen!

Heb je zelf nog andere tips om ons en anderen te helpen consuminderen? Of heb je een uniek voorbeeld van wat jij doet om te consuminderen? We vinden het superleuk als je dat met ons deelt via een reactie!