Afval verminderen is een keiharde noodzaak, daar worden gelukkig steeds meer mensen zich bewust van. Ik zie bijvoorbeeld steeds vaker mensen afval prikken op straat en overal schieten initiatieven uit de grond waarbij het opruimen van afval gecombineerd wordt met een andere sociale of sportieve activiteit. Hoewel het fijn is dat er dus harder gewerkt wordt aan het verminderen van afval op straat, lost dit niet de kern van het probleem op: de productie van afval.
Dus, afval verminderen bij de kern van het probleem: de consumptie en productie. Hoe pak je het aan? In deze blogpost vind je 31 ideeën voor het verminderen van afval bij de kern én op straat/het strand/het water die je direct zelf kan toepassen. Genoeg tips om een maand lang elke dag de wereld schoner en mooier te maken. Want, de week zonder afval is geweldig. Maar een maand zonder afval is beter!
Lees gauw verder!
Inhoudsopgave
- Waarom afval verminderen? Zo groot is het probleem inmiddels
- Hoe pak je afval verminderen aan? Refuse, reduce, reuse, recycle
- 33 concrete tips voor het verminderen van het afvalprobleem
- Hoe afval verminderen? 5 veelgestelde vragen
- Hoe kan het dat afval nog steeds een groeiend probleem is?
- Conclusie: afval verminderen is hard nodig en dat moeten we met elkaar doen
Waarom afval verminderen? Zo groot is het probleem inmiddels
Afval is een gigantisch probleem voor alles en iedereen op de wereld: mens, dier en milieu.
In 2018 produceerden we met z’n allen (wereldwijd) 2 miljard ton afval per jaar. Dat zijn omgerekend zo’n 20 miljoen volgestouwde vuilniswagens. En met de toename van de wereldbevolking neemt ook de hoeveelheid afval verder toe. In 2050 wordt de hoeveelheid afval per jaar geschat op 3,4 miljard ton. Daarbij wordt rekening gehouden met een toenemende hoeveelheid afval per persoon op de wereld. Dus, in plaats van afval te verminderen, wordt het afvalprobleem wereldwijd alleen maar groter en de hoeveelheid afval die we gemiddeld per persoon produceren ook. Hoe dan!?
De impact van zwerfafval
Dat afval dus een groot probleem is, is duidelijk. Een greep uit de akelige gevolgen hiervan: zwerfafval zorgt voor verontreiniging van de aardbodem of het water, draagt bij aan de plastic soep en is dodelijk voor veel dieren. Dieren raken er bijvoorbeeld in verstrikt of zien het aan voor voedsel. Schildpadden eten het op en vogels voeden hun jongen soms per ongeluk plastic, omdat ze het aanzien voor voedsel.
De invloed van afvalverbranding op milieu en mens
Maar ook afval dat niet buiten rondzwerft heeft een grote impact op het klimaat. Het verbranden van afval zorgt voor veel CO2 uitstoot en kan ook leiden tot de uitstoot van andere schadelijke stoffen, zoals fijnstof, stikstof, zwaveloxiden en dioxines. De luchtvervuiling die dit veroorzaakt is niet alleen slecht voor het milieu, maar ook voor onze gezondheid. Not so fun fact: wist je dat de drie grootste afvalverbranders in Nederland behoren tot de top 10 grootste CO2-uitstoters van ons land?
Afval scheiden en recyclen is belangrijk voor het verminderen van het afvalprobleem
Hoewel het recyclen van afval een groot deel van de uitstoot vermindert, blijft het belastend voor het milieu. Bovendien is niet al het afval goed te recyclen én scheidt niet iedereen zijn afval goed, wat het recyclen veel lastiger maakt.. Volgens de Rijksoverheid wordt op dit moment zo’n 60% van ons huishoudelijke afval in Nederland gescheiden.
Het scheiden van je afval is één van de makkelijkste manieren om de totale hoeveelheid afval die verbrandt wordt te verminderen vind ik zelf. Gerecycled papier en karton kost bijvoorbeeld al 70% minder energie dan het te vervaardigen uit nieuwe grondstoffen. En, eerlijk gezegd, als je het goed scheiden van afval even wat aandacht geeft is het binnen no time iets dat je op automatische piloot doet. Hierover later dus ook meer. Maar, het verminderen van afval bij de kern (simpelweg minder afval opleveren per persoon) is en blijft een belangrijke oplossing.
Hoe pak je afval verminderen aan? Refuse, reduce, reuse, recycle
In deze blogpost vind je dus concrete tips om afval te verminderen. In de volle breedte. Het gaat dus om afval verminderen bij de kern: minder productie en consumptie. Maar ook om het verminderen van zwerfafval, het goed hergebruiken van spullen en het recyclen van afval, zodat de totale afvalberg en de impact die dat heeft op klimaat, mens en dier flink afneemt. In eerste instantie focussen we ons op wat je zelf kan doen. Je hebt immers alleen echt invloed op je eigen gedrag. Maar, vele handen maken licht werk. Dus, we proberen ook zoveel mogelijk tips te geven om andere te inspireren afval te verminderen en om afval te verminderen op werk of andere locaties waar je enige invloed kan uitoefenen.
33 concrete tips voor het verminderen van het afvalprobleem
- Vraag gratis een nee/nee brievenbus sticker aan bij je gemeente (zoek online naar ‘nee/nee sticker in combinatie met je gemeentenaam’). Als iedereen in Nederland die nu nog ongeadresseerde post ontvangt dit zou doen besparen we per jaar per huishouden zo’n 33 kilo aan drukwerk!
Als je zelf al een nee/nee-sticker hebt, kan je misschien iemand in je omgeving inspireren of helpen ook een nee/nee-sticker aan te vragen.
- Ook papierafval van (ongewenste) geadresseerde post kan je verminderen. Stuur de klantenservice van de organisatie een mail waarin je aangeeft dat je geen post meer wilt ontvangen.
Een andere optie is om ongewenste geadresseerde post te verminderen via Stichting Postfilter.
- Neem onderweg altijd een herbruikbare boodschappentas mee, zodat je in de winkel niet meer het dilemma hebt van: ga je betalen voor die (plastic) tas (waarvan je er thuis al x aantal hebt), of draag je de spullen in je armen naar huis?
- Ben jij een drankje-to-go persoon? Vergeet dan ook je herbruikbare beker niet!
- Een stapje terug in consuminderen: besef dat iedereen – dus jij ook – beïnvloed wordt door reclames en slimme marketingcampagnes (denk aan kortingen, de labels “nieuw”, “limited”, “tijdelijk” en “laatste kans”). Wil je iets kopen, vraag jezelf dan af of je het écht wilt en nodig hebt. Of dat het misschien een impuls is, omdat je denkt dat het een goede deal is/er geen tijd is om over na te denken/etc..
Zie ook onze andere tips over consuminderen.
En de antwoorden op veelgestelde vragen over consuminderen.
- Sluit je aan bij groepen die spullen/kleding ruilen of gratis weggeven, zoals de Clothingloop of Facebook weggeefgroep. Ben je ergens op uitgekeken, biedt dit dan aan aan iemand anders in de groep. Familie, vrienden, een goed doel of de lokale kringloopwinkel kan natuurlijk ook. Of verdien er een centje mee via Vinted of Marktplaats.
Net uitziende (kinder)kleding en speelgoed kan je ook vaak verkopen op een tweedehands beurs. Je brengt dan een heleboel in één keer weg en hoeft niets te versturen. Wel zo makkelijk!
Een compleet overzicht van alle kledingbeurzen in Nederland vind je hier.
- En andersom: koop vaker tweedehands in plaats van nieuw. Het produceren van nieuwe spullen verbruikt niet alleen grondstoffen, maar produceert ook altijd afval (tenzij het een volledig circulair bedrijf is, die de kringloop sluitend heeft weten te krijgen – maar da’s zeldzaam). Indirect afval besparen dus. En je redt mogelijk een product wat misschien zou zijn weggegooid als jij het geen tweede leven zou hebben gegeven. Win-win-win.
- In het verlengde daarvan: weet wat je in huis hebt, zowel qua eten, kleding als overige zaken. Als je weet wat je hebt, voorkom je dat je per ongeluk dingen dubbel koopt (je weet wel, je derde flesje sesamolie) of dat spullen die achterin je koelkast of voorraadkast verstopt zaten over datum gaan. De gouden tip – en dit klinkt misschien tegenstrijdig – is om sowieso minder spullen te hebben.
Kijk voor inspiratie eens naar onze blogposts rondom het thema ‘minimalisme’ (en nee, dit betekent niet dat je nog maar twee T-shirts hebt en op de grond moet slapen).
- Check regelmatig de houdbaarheidsdatum op verpakkingen. Als het om een product gaat dat jij voor die tijd niet meer gebruikt, vraag dan tijdig rond in je omgeving of iemand anders het wel binnenkort wil gebruiken. Dit heb ik bijvoorbeeld gedaan met paracetamol voor baby’s tot 12 maanden (als je kinderen ouder zijn) of een ongebruikte zwangerschapstest die wij niet meer nodig hadden. Let ook op: er is een verschil tussen ‘houdbaar tot’ en ‘tenminste houdbaar tot’. Producten met een datum waarbij staat dat ze tenminste zo lang houdbaar zijn, kan je ook na het verstrijken van die datum vaak nog consumeren. Gooi het dus niet zomaar weg, maar kijk, ruik en proef. Is het nog goed? Eet het! En probeer in het vervolg zoveel mogelijk te voorkomen dat producten over de houdbaarheidsdatum gaan of vries producten die dreigen te verlopen in.
- Als je spullen verkoopt, weggeeft of doneert: wees kritisch en eerlijk over eventuele mankementen. Dit klinkt tegenstrijdig, want je wil spullen toch juist graag een tweede leven geven? Dat klopt, maar als je niet transparant bent over eventuele mankementen is de kans dat de koper teleurgesteld is en het product uiteindelijk toch weggooit veel groter dan als je er vooraf eerlijk over bent en iemand dan alsnog besluit het bij je op te halen.
- Kijk waar je (plastic) verpakkingen kunt vermijden tijdens je wekelijkse boodschappen, door je eigen zakjes voor groente/fruit/broodjes mee te nemen; waar mogelijk te kiezen voor verpakkingen van glas/blik/papier in plaats van plastic (en dan de glazen potjes blijven hergebruiken); naar een winkel te gaan waar je zelf bepaalde producten kunt ‘tappen’; en/of naar de lokale markt te gaan (en breng je eigen verpakkingen mee). Koop bijvoorbeeld je groente heel, in plaats van voorgesneden in plastic zakjes.
- Begin met het composteren van je GFT afval. Of je nu een grote tuin hebt of helemaal geen buitenruimte. Composteren kan! GFT-afval heeft elk huishouden en composteren kan al binnen met een kleine Wormenton.
Lees hier onze ervaring met thuis composteren met wormen
Of bekijk hier welke wormentonnen er allemaal te koop zijn.
- Koop een afvalgrijper of een stel vrolijke (tuin) handschoenen voor jezelf en je kinderen, zodat je makkelijk een rondje buiten kan afval grijpen wanneer je er zin in hebt. In sommige gemeenten kan je een afvalgrijper gratis aanvragen! Google even “afvalgrijper aanvragen (gemeentenaam)”. Of gebruik Ecosia in plaats van Google, nog beter. 😉
- Kies voor herbruikbare producten in plaats van wegwerp om een berg afval te verminderen. Als bijvoorbeeld heel menstruerend Nederland zou overstappen op een menstruatiecup of menstruatie ondergoed zouden we per jaar per (menstruerende) vrouw ongeveer 260 producten minder weggooien en zo’n 1-2 kilo afval per vrouw verminderen.
Lees hier onze review van Wild deodorant (een smeerbare deodorant met herbruikbare case, waardoor deze plasticvrij en low-waste is)
Of probeer Wild deodorant, zeep, shampoo bars of plasticvrije douchegel met 20% korting via deze link met kortingscode KLEINEBEETJES.
Lees hier onze ervaring met een zero waste scheermes.
- En koop de producten die je wél opgebruikt het liefst verpakkingsvrij of anders in composteerbare verpakking of hervulbare verpakking. Het grootste plastic verbruik in de EU, Noorwegen, Zwitserland en het VK komt namelijk van verpakkingsmateriaal (44% van het totaal). En hoewel in Nederland al veel plastic opgehaald wordt met behulp van statiegeld is dit in veel landen veel slechter geregeld. Wereldwijd zijn de 10 grootste plasticvervuilers dan ook allemaal Fast Moving Consumer Goods bedrijven.
Nog veel kans voor verbetering dus! Denk aan het gebruiken van shampoo bars en stukken zeep, maar kies ook voor een natuurlijke cognac spons om mee te scrubben en om je afwas mee te doen etc. Verder maken wij thuis vaak zelf ijsthee. Gewoon door een flesje water in de koelkast te zetten met een theezakje erin. Ook een enorme hit bij onze kids! Wij maken altijd rooibos omdat de kinderen dat ook erg lekker vinden, maar dit kan natuurlijk met elke soort thee. Je bespaart enorm veel op verpakkingsafval op die manier én op calorieën en suikerinname.
In deze blogpost lees je meer tips voor een plasticvrije badkamer.
En hier vind je 25 tips voor het verminderen van afval uit je keuken.
- Reduceer je food waste tot het minimum! Zelfs als je denkt dat je al nauwelijks food waste produceert is de kans heel groot dat je je keukenafval nóg verder kan verminderen.
Een paar tips: focus allereerst op het verminderen van je eigen keukenafval. Maak er een gewoonte van om vaak je koelkast, vriezer en voorraadkast te checken op voedingsmiddelen die bijna over datum gaan. Eet ze op, verwerk ze in een (houdbaar) product of vries ze in zodat je ze langer kan bewaren.
Hier vind je 7 ideeën voor het verwerken van overgebleven mandarijnen en mandarijnschillen.
Ook het loof en de stronken van veel groenten kan je gewoon gebruiken. Maak bijvoorbeeld een pesto van het gewassen loof van radijsjes en wortels en snijd de stronken van broccoli in dobbelsteentjes en bereid ze gewoon op dezelfde manier als de roosjes! Schillen en droge kontjes van wortels, bleekselderij en ui en botjes van vlees (wanneer we dat eten) bewaar ik ook altijd in de vriezer en als ik genoeg verzameld heb trek ik daarvan een bouillon. Veel gezonder dan bouillon van een blokje en een hele makkelijke en leuke manier om afval te verminderen vind ik zelf.
Een andere goede manier om keukenafval te voorkomen is door gebruik te maken van maaltijdboxen, omdat je dan precies de goede hoeveelheid ingrediënten binnenkrijgt en je daarvan dus niets hoeft weg te gooien.
In het bijzonder: maaltijdboxen die ook echt hun best doen om hun producten in zo min mogelijk verpakkingsmateriaal te bezorgen en hierin continu te blijven verbeteren, zoals EkoMenu, Boerschappen en Marley Spoon.
Lees hier onze uitgebreide review van Ekomenu.
- Voortbordurend op het bovenstaande: probeer de juiste hoeveelheid eten voor het aantal personen te bereiden. Of als je meer maakt, houd dan bewust een deel apart als restje en neem het bijvoorbeeld mee in een hergebruikt glazen potje naar je werk als gezonde (en afvalvrije) lunch. We hebben het allemaal weleens meegemaakt: je hebt te veel gekookt en je denkt dat je alles wel op krijgt. Je doet je best alles op te eten maar het lukt je nét niet. Vervolgens voel je je ongemakkelijk vol, heb je niet meer genoeg over als restje voor de volgende dag, en voel je je nog eens schuldig ook.
- Weet hoe je eten het langst goed blijft: in de koelkast of buiten de koelkast? En waar in de koelkast? Het Voedingscentrum helpt je op weg.
- DIY. Maak zelf je verzorgingsproducten of schoonmaakmiddelen en minimaliseer afval van de wegwerp verpakkingen waarin deze producten meestal komen.
Lees hier onze blogpost over zelfgemaakte verzorgingsproducten.
Of volg ons op Instagram, want we posten regelmatig DIY recepten of andere ideeën om afval te verminderen.
- Gebruik minder. Klinkt wel heel erg als een open deur hè? Maar je kan er vast nóg iets beter in worden. Wij zelf in ieder geval wel. Het gaat niet alleen om minder producten gebruiken, zoals minder wasmiddel per wasbeurt. Misschien kan je ook je haar nog wat minder vaak wassen? Ik probeer zelf zo min mogelijk eten te halen dat echt niet nodig is, zoals drinken, chips en andere snacks. Drinkpakken of frisdrank gebruikten we eerlijk gezegd toch al bijna nooit, maar af en toe een chipje, wijntje of chocolade.. ja dat wel!
In plaats van chips maken we nu vaker zelf thuis popcorn en we zorgen dat we altijd iets van groenten of fruit ready to go hebben om te snacken, zoals cherrytomaatjes of stukjes paprika die we vast hebben gesneden. Althans, bijna altijd.. Let’s be honest. 🙂
Maar bovenal proberen we gewoon minder te snacken. Wat voor mij heel goed helpt daarbij is om nu het naar bed brengen van de kinderen alvast zelf ook mijn tanden te poetsen. Dan denk ik daarna wel drie keer na voordat ik weer wat in mijn mond stop.
- BYOL. Bring your own lunch (naar werk of school). En bring your own everything eigenlijk. In herbruikbare verpakkingen, zoals de lunchbox van je uk of een hergebruikt glazen conserven potje.
- Vier feest, maar met minder afval. Hergebruik stof in plaats van pakpapier om furoshiki-stijl in te pakken of hergebruik tekeningen van je kindje als pakpapier (hoe uniek en persoonlijk).
Doe online inspiratie op voor duurzame traktaties zonder verpakking.
Vraag en geef zoveel mogelijk ervaringen. Die zijn zoveel leuker en memorabeler!
Ook voor kleine kinderen is dat al heel goed mogelijk. Zo zijn er veel theatervoorstellingen voor kinderen vanaf 2 jaar, zoals Woezel en Pip, Juf Roos, Paw Patrol en Nijntje, maar een dagje naar een kindermuseum of minigolf is ook super leuk!
- Laat zo min mogelijk spullen verzenden. Al die kartonnen dozen, tape en vulmateriaal zorgen voor een hoop afval!
- Hergebruik zoveel je kunt! Voor praktisch alles is er wel een manier om te hergebruiken.
Hier vind je 33 ideeën om oude en kapotte kleding te hergebruiken.
Hier vind je ideeën voor het hergebruiken van dozen.
En lees hier meer over het hergebruiken van mandarijnen en mandarijnschillen.
- Repareer spullen die kapot zijn. Als je nu een kanjer bent in het repareren van spullen, maak de wereld dan nog wat mooier door je reparatie skills ook aan te bieden aan anderen. Bijvoorbeeld door als vrijwilliger bij het Repair café aan de slag te gaan of een Repair café te starten als er nog geen bij jou in de buurt is.
- Onderhoud je spullen goed. Probeer vlekken en gaten in kleding te voorkomen. Onderhoud je meubels. Speelgoed dat je kinderen ontgroeid zijn, dat er nog goed uitziet en uit een rookvrij huis komt is makkelijker aan een nieuw thuis te helpen dan speelgoed dat incompleet is, kapot of dat uit een huis komt waarin wordt gerookt.
- Doe regelmatig een grondige trash audit van je huishouden, maar houd ook het afval in de gaten dat je buitenshuis veroorzaakt, zoals servetjes en wegwerpbekers op kantoor. Dit geeft je vast inzicht in waar nog kansen liggen en ideeën voor verbetering!
- Afval verminder tips voor als je eten bestelt.
Oké, om afval te verminderen kan je het beste helemaal geen eten bestellen. Dat moeten we er toch even bij zeggen. Maar, life happens en soms bestel je misschien toch. Dat overkomt mij weleens in ieder geval. Met deze tips kan je toch het afval dat dit oplevert verminderen: allereerst, als je in de gelegenheid bent om een Too Good To Go box op te halen, doe dat! Kies daarnaast voor eten dat minimaal verpakt is en, als je het niet allemaal op verwacht te eten, kies voor een maaltijd die je ook kan bewaren en die dan de volgende dag ook nog goed smaakt! Wij gaan bijvoorbeeld vaak voor een pad Thai in een plastic bakje (ja, dat wel helaas) die ik dan weer kan hergebruiken als minikasjes om groentezaadjes in te laten ontkiemen. Tot slot, geef bij je bestelling aan dat je geen servetjes, eetstokjes, gember om de smaak te neutraliseren etc. Hoeft te ontvangen. Alle extra’s die je niet gebruikt en linea recta de afvalbak in gaan, houd het restaurant liever zelf!
- Probeer te voorkomen dat je in een situatie komt waarin je eten moet bestellen. Zorg bijvoorbeeld dat je altijd soep in blik of ingevroren restjes in huis hebt. Onze go to maaltijd is deze spaghetti aglio e olio, waarvoor we eigenlijk altijd alles in huis hebben!
En wist je dat je uit een No Waste Army pakket ook regelmatig soepen krijgt? En dat alles in het No Waste Army pakket (de naam zegt het al) voedselverspilling tegengaat omdat de producten gemaakt zijn van groenten en fruit die niet mooi genoeg zijn om in de supermarkt te liggen?
- Schrijf je in voor een activiteit waarbij je in groepsverband afval raapt. Of start zelf een (buurt)initiatief. In Rotterdam heb je bijvoorbeeld Opzoomer mee. Het is gezond om lekker buiten te zijn, gezellig en inspirerend om met like minded mensen samen een echt zichtbaar resultaat te realiseren!
In augustus is er jaarlijks de Beach Cleanup. In 15 dagen wordt dan de volledige kustlijn van Nederland opgeruimd met een grote groep mensen. Hoe heerlijk om buiten uit te waaien en tegelijkertijd de hele kustlijn met z’n allen schoon te krijgen!
Ook kan je in veel steden suppen in de grachten en vanaf je supboard afval uit het water halen. Hier zijn verschillende websites voor (o.a. deze van Sup Cleanup), dus zoek online even of zo’n initiatief al bestaat bij jou in de buurt!
Ook kan je op veel plekken ‘ploggen’, oftewel joggen en tegelijkertijd afval van de grond rapen. Dit kan je sowieso zelf doen natuurlijk, maar soms wordt er ook wat georganiseerd om in groepsverband te ploggen. Zoek online of zoiets al bestaat in jouw wijk of organiseer zelf een terugkerend rondje ploggen met gelijkgestemden!
- Kies voor oplaadbare batterijen. Gebruik geen wegwerpbatterijen meer en probeer anderen en je werkgever ook te stimuleren om over te stappen op oplaadbare batterijen wanneer ze dit nog niet hebben gedaan.
- Wacht niet te lang met het weggeven, doneren of verkopen van goede spullen die jij zelf niet meer nodig hebt. Met name voor studieboeken en voor elektronische apparaten geldt dat ze snel verouderen en daarmee heel snel in waarde achteruitgaan. Dat zorgt er niet alleen voor dat jij er minder mee kan verdienen indien je besluit ze te verkopen. Het zorgt er ook voor dat ze veel minder interessant worden voor anderen om ze een tweede leven te geven. Hoewel elektronische apparaten en studieboeken het snelst verouderen, geldt het eigenlijk voor alles. Kleding met elastiek dat vergaat of gewoon kleding die uit de mode raakt bijvoorbeeld. Zonde!
Tip: als je nog een oude smartphone hebt liggen, check dan snel en eenvoudig bij Rebuy wat deze waard is en verkoop ‘m direct aan ze. Je kunt je smartphone gratis naar ze opsturen en zij zorgen dat hij weer refurbished een mooi tweede leven krijgt.
- Weet waar je het afval dat je wél produceert het beste weggooit, zodat het optimaal gerecycled kan worden. Schoon en droog papier kan bijvoorbeeld in de papierbak, maar vettige pizzadozen niet. Koffieprut mag in je wormenton, maar citrusschillen, zuivel en vleesresten niet.
Gelukkig is er de Afvalscheidingswijzer die je precies kan vertellen wat waar hoort.
Hoe afval verminderen? 5 veelgestelde vragen
Naast de concrete tips hierboven zijn er concrete soorten afval of specifieke plekken waar veel mensen het lastig vinden om afval te verminderen. Bijvoorbeeld op school van je kinderen, waar je zelf weinig tijd doorbrengt. Of het verminderen van plastic afval. Van alle soorten afval, is dat toch voor veel van ons de grootste doorn in het oog. Hoe pak je dat aan?
Afval verminderen op school
Het begint bij jezelf. Kies er bewust voor om je kind lunches, snacks en traktaties mee te geven die zoveel mogelijk afval-vrij zijn. Zoek bijvoorbeeld op Pinterest of Google voor leuke duurzame traktaties. Maar opnieuw: vele handen maken licht werk. Hoewel jij als ouder misschien niet de dikste vinger in de pap hebt op de school bij je kind, kan altijd ideeën opperen!
Stap naar de leerkracht, de ouderraad of direct naar de directeur. Een mail sturen of iets op Intranet plaatsen kan natuurlijk ook. Als je concrete verbeterpunten hebt des te beter. Dus probeer het soort afval dat er op de school van je kind (of van jezelf, dat maakt het al wat makkelijker) wordt geproduceerd eens te analyseren en als het je opvalt dat er bepaald soort afval veel voorkomt, probeer er wat aan te doen!
Plastic afval verminderen
Ook voor mij is plastic afval de meest irritante, hardnekkige soort afval die er is. Letterlijk! Want hoewel ook bananenschillen er lang over kunnen doen om af te breken, blijft plastic altijd een probleem. Zelfs (of misschien juist) als het is afgebroken in minuscule deeltjes, want het vergaat niet.
Ook hier begint het weer bij jezelf. Kijk kritisch naar wat je in huis haalt. Plastic zit in veel verpakkingsmaterialen, maar hard plastic wordt ook voor veel andere spullen gebruikt. Tot slot zit plastic in veel producten verwerkt waarvan je het misschien niet eens direct merkt. Denk aan bakpapier, theezakjes, tampons, luiers en luierdoekjes, maandverband, maar denk ook aan de plastic vakjes in enveloppen die je er nooit goed uitgescheurd krijgt (grr).
Voor jezelf zijn er tal van manieren waarop je plastic afval kan verminderen.
In deze blogpost vind je 15 tips voor een plasticvrije badkamer en hier lees je hoe je plastic afval uit je keuken kan verminderen.
Maar ook plastic afval dat je niet zelf actief produceert of thuis weggooit telt mee. Laat zo min mogelijk producten thuis bezorgen. Als je graag gebruikmaakt van maaltijdboxen, kijk dan eens naar EkoMenu, Boerschappen of Marley Spoon. Zij verpakken hun producten minimaal. Suggereer op je werk dat ze alternatieve vinden voor producten die veel plastic afval opleveren, zoals enveloppen met plastic vakjes, wegwerp koffiebekers, koffiepads en cups met koffiemelk. Plasticvrije alternatieven zijn er genoeg!
Afval verminderen op werk
We gaven al wat tips bij het hoofdstuk over verminderen van plastic afval, zoals het stimuleren van je werkgever om af te stappen van wegwerp koffiebekers, koffiepads, cups met koffiemelk en enveloppen met plastic vakjes. Maar, er zijn nog veel meer mogelijkheden om afval op je werk te verminderen. Denk bijvoorbeeld aan restproducten van kopjes koffie. Het drankje dat op elk kantoor in grote hoeveelheden wordt gedronken!
Koffieprut kan je werkgever bijvoorbeeld laten ophalen door de Koffie Recycle Service van Coffeebased, die de koffieprut dan weer omzet in andere, biobased producten.
Nog meer ideeën voor het verminderen van afval op kantoor: bij mijn oude werkgever werd de overgebleven lunch altijd gedoneerd aan de kerk, die het dan weer distribueerde onder mensen die zelf niet veel te besteden hadden. Ook had ik een hele fijne collega die aan een bureau praktisch naast de printer werkte en op gegeven moment de taak op zich had genomen om iedereen die iets printte, maar het niet ophaalde publiek te shamen in een wekelijkse “update-mail”. Of jij die collega wil zijn moet je zelf bepalen, maar effectief was het wel. Want iedereen werd er een stuk bewuster van dat ze niet ondoordacht op de print-knop drukten.
Hoe kan het dat afval nog steeds een groeiend probleem is?
In het begin van deze blogpost deelden we al wat verontrustende cijfers over het steeds verder groeiende afvalprobleem op de wereld. Hoe kan het nou zijn dat we nog steeds meer afval aan het produceren zijn per persoon wereldwijd, terwijl het belang van afvalvermindering wel steeds duidelijker wordt?
De Wereldbank geeft aan dat de toename van afvalproductie vooral komt door verstedelijking. Ook verwachten ze dat de afvalproductie vooral in ontwikkelingsgebieden flink toeneemt. In zuidelijk Azië verwachten ze een verdubbeling en in de Afrika onder de Sahara verwacht de Wereldbank dat de afvalproductie in 2050 verdriedubbeld is ten opzichte van 2018.
Is de groeiende berg afval een luxeprobleem?
Momenteel zijn het (nog) de rijke landen die de grootste veroorzakers zijn van afval, maar we weten al wel een derde van al dat afval te recyclen. In armere landen wordt gemiddeld slechts 4% van het afval gerecycled en dit is met name een probleem voor plastic! Dat afvalverwerking in armere landen minder ontwikkeld is komt volgens de Wereldbank doordat het minder prioriteit krijgt dan andere overheidstaken, zoals drinkwatervoorziening, onderwijs en gezondheidszorg. Er word wel eens gezegd dat het druk maken om het klimaat en de groeiende afvalberg een luxeprobleem is. Daar zit ook wel een kern van waarheid in dus. Soms kan het helpen van andere mensen dan ook een deeloplossing zijn voor een klimaatprobleem.
Het mes van fair trade recycled plastic uit India snijdt aan twee kanten
Gelukkig zijn er merken, zoals The Bodyshop, die hier werk van maken. The Bodyshop gebruikt weliswaar plastic verpakkingen voor hun producten, maar dit maken ze van Community fair trade recycled plastic uit India. Het zit zo: in India wordt ongeveer een derde van het afval überhaupt niet verzameld. 1,5 miljoen Dalits, mensen van de laagste kaste in India (voorheen ook wel Untouchables genoemd), rapen dat afval en proberen dit te verkopen. Dalits zijn in dit werk kwetsbaar voor intimidatie en worden gediscrimineerd.
The Bodyshop helpt op twee vlakken: ze kopen recyclebaar plastic op dat al bestaat om te gebruiken voor hun producten. Zij geloven dat helemaal geen plastic meer gebruiken ook geen oplossing is omdat er ook iets gedaan moet worden met al het bruikbare plastic dat nu op de wereld rondzwerft. Tegelijkertijd supporten ze de Dalit door ze eerlijke prijzen te bieden, een hygiënische werkomgeving en het respect en erkenning dat ze verdienen.
Lees hier meer over het Community fair trade recycled plastic project!
Conclusie: afval verminderen is hard nodig en dat moeten we met elkaar doen
Hoewel er steeds meer aandacht komt voor het verminderen van afval in rijkere landen, wordt het afvalprobleem wereldwijd nog steeds alleen maar groter. Gelukkig is er veel dat je zelf kan doen, zoals je leest in de tips hierboven. Probeer zoveel mogelijk deze volgorde aan te houden: refuse, reduce, reuse, recycle.
Tot slot is het verminderen van het afvalprobleem wereldwijd niet iets dat je in je eentje kan doen. Het is zelfs niet iets dat we als heel Nederland alleen kunnen doen. In armere landen is het afvalprobleem ook gigantisch, onder andere omdat afvalverwerking slecht geregeld is en er weinig wordt gerecycled. De oplossing is om niet alleen te focussen op het verminderen van afval, maar ook op het helpen van mensen die het zo moeilijk hebben dat afval verminderen geen prioriteit krijgt. Gelukkig zijn er al diverse bedrijven die actief hun steentje bijdragen op beide vlakken, zoals The Bodyshop met hun Community fair trade plastic.
